Giardioza to pasożytnicza choroba przewodu pokarmowego psów, wywoływana przez pierwotniaka Giardia duodenalis (syn. Giardia lamblia). Jest to jedna z najczęstszych infekcji pasożytniczych u psów, a jej przebieg może być zarówno łagodny, jak i prowadzić do poważnych zaburzeń trawiennych, szczególnie u młodych, starszych i osłabionych psów.
Giardioza występuje na całym świecie i może być trudna do wykrycia, ponieważ u niektórych psów przebiega bezobjawowo. Pasożyty te są wysoce zakaźne, łatwo rozprzestrzeniają się w środowisku i mogą stanowić zagrożenie także dla ludzi. Właściciele psów powinni znać objawy tej choroby, metody diagnostyczne i sposoby skutecznego leczenia, aby jak najszybciej wdrożyć odpowiednie działania.
Jak dochodzi do zakażenia giardiozą?
Zakażenie Giardia następuje drogą pokarmową. Psy mogą zarazić się poprzez:
- Spożycie skażonej wody – najczęstsza droga infekcji, szczególnie w przypadku picia wody z kałuż, rzek czy stawów.
- Kontakt z zakażonymi odchodami – psy mogą zarazić się poprzez lizanie zakażonego terenu lub zjadanie odchodów innych zwierząt.
- Zanieczyszczoną żywność lub powierzchnie – miski, zabawki, legowiska mogą być skażone cystami Giardia.
- Bliski kontakt z innymi zakażonymi psami – w hodowlach, schroniskach lub miejscach o dużej koncentracji zwierząt infekcja rozprzestrzenia się szybciej.
Po spożyciu cyst pasożyt przekształca się w trofozoity, które osiedlają się w jelicie cienkim i zaczynają się namnażać, powodując uszkodzenia błony śluzowej jelit oraz zaburzenia wchłaniania składników odżywczych.
Objawy giardiozy u psa
Giardioza może mieć różne nasilenie – od lekkich objawów po ciężką, wyniszczającą chorobę. Niektóre psy są jedynie nosicielami i nie wykazują żadnych symptomów, ale nadal mogą zarażać inne zwierzęta.
Najczęstsze objawy giardiozy:
- Przewlekła lub nawracająca biegunka – wodnista, pienista, często o żółtawym zabarwieniu, czasem z domieszką śluzu
- Wzdęcia i bóle brzucha
- Wymioty
- Utrata masy ciała – mimo normalnego lub wzmożonego apetytu
- Osłabienie i apatia
- Matowa, zaniedbana sierść
- Nadmierne wylizywanie okolicy odbytu
- Problemy z wchłanianiem składników odżywczych – co może prowadzić do niedoborów witaminowych
U młodych psów i szczeniąt infekcja może prowadzić do poważnego odwodnienia i wyniszczenia organizmu, co stanowi poważne zagrożenie dla ich życia.
Diagnostyka giardiozy
Giardioza jest trudna do wykrycia, ponieważ cysty Giardia nie są wydalane w każdej próbce kału. Diagnostyka obejmuje:
- Badanie kału metodą flotacji – pozwala na wykrycie cyst Giardia, choć może dawać fałszywie negatywne wyniki.
- Testy immunoenzymatyczne (ELISA) – wykrywają antygeny Giardia w kale, są bardziej precyzyjne.
- Testy PCR – wykrywają materiał genetyczny pasożyta, najbardziej czuła metoda diagnostyczna.
- Mikroskopowa analiza kału – badanie trzech próbek kału pobranych w różnych dniach zwiększa szansę wykrycia pasożytów.
Z uwagi na cykliczne wydalanie cyst, w przypadku podejrzenia giardiozy często zaleca się powtarzanie badań kału w odstępach kilku dni.
Leczenie giardiozy u psów
Leczenie giardiozy obejmuje stosowanie leków przeciwpasożytniczych oraz odpowiednie postępowanie higieniczne w celu zapobiegania ponownemu zakażeniu.
Najczęściej stosowane leki:
- Fenbendazol – skuteczny przeciwko Giardia i innym pasożytom jelitowym.
- Metronidazol – działa przeciwpierwotniakowo i przeciwbakteryjnie, często stosowany w kombinacji z fenbendazolem.
- Sulkadiazyna z trimetoprimem – stosowana w ciężkich przypadkach lub przy wtórnych infekcjach bakteryjnych.
Leczenie trwa zwykle od 5 do 10 dni, ale w niektórych przypadkach może być konieczne powtórzenie terapii.
Dodatkowe środki wspomagające leczenie:
- Płynoterapia – w przypadkach odwodnienia
- Probiotyki – pomagają odbudować florę bakteryjną jelit
- Lekkostrawna dieta – wspomaga regenerację jelit
Jak zapobiegać giardiozie?
Ponieważ giardioza jest bardzo zaraźliwa i może łatwo rozprzestrzeniać się w środowisku, kluczowe znaczenie ma profilaktyka.
- Regularne badanie kału – szczególnie u psów przebywających w dużych skupiskach.
- Unikanie skażonej wody – nie pozwalaj psu pić z kałuż, rzek, jezior.
- Sprzątanie odchodów – ogranicza ryzyko zakażenia innych psów.
- Częste mycie misek i zabawek – cysty Giardia mogą przetrwać na powierzchniach przez długi czas.
- Unikanie kontaktu z zakażonymi psami – szczególnie w miejscach o wysokim ryzyku transmisji (schroniska, hodowle).
- Regularna dezynfekcja otoczenia – czyszczenie legowisk i podłóg przy użyciu gorącej wody i środków dezynfekujących.
Czy giardioza jest groźna dla ludzi?
Tak, giardioza jest zoonozą, co oznacza, że może przenosić się na ludzi. Ludzie mogą zarazić się poprzez kontakt z kałem zakażonego psa lub spożycie skażonej wody. Dobre praktyki higieniczne, takie jak dokładne mycie rąk po kontakcie z psem, mogą znacząco zmniejszyć ryzyko zakażenia.
Giardioza to powszechna i bardzo zaraźliwa choroba pasożytnicza, która może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych u psów. Kluczowe znaczenie ma szybka diagnostyka i wdrożenie odpowiedniego leczenia, aby zapobiec powikłaniom i dalszemu rozprzestrzenianiu się choroby. Regularna profilaktyka, dbałość o higienę i kontrola stanu zdrowia psa to najlepsze metody ochrony przed tą podstępną infekcją. Właściciele psów powinni być świadomi zagrożenia i podejmować wszelkie środki, by zapewnić swojemu pupilowi zdrowie i bezpieczeństwo.