Robaki sercowe, czyli Dirofilaria immitis, są pasożytami atakującymi serce i naczynia krwionośne psów. Choroba, znana jako dirofilarioza sercowa, jest jedną z najgroźniejszych infekcji pasożytniczych u psów, ponieważ może prowadzić do niewydolności serca, nadciśnienia płucnego i śmierci zwierzęcia.
Psy mogą zarazić się dirofilariozą poprzez ukąszenie zainfekowanego komara, który przenosi larwy pasożyta do krwi psa. Choroba rozwija się powoli, a objawy mogą pojawić się dopiero po kilku miesiącach lub latach od zakażenia. Właściciele psów powinni być świadomi zagrożenia oraz stosować skuteczne metody profilaktyki, aby chronić swoje zwierzęta przed tym śmiertelnym pasożytem.
Jak dochodzi do zakażenia robakami sercowymi?
Dirofilarioza sercowa przenoszona jest przez komary. Kiedy komar ugryzie psa, wprowadza do jego krwi larwy pasożyta zwane mikrofilaria, które zaczynają krążyć w organizmie psa. W ciągu kilku miesięcy larwy rozwijają się w dorosłe osobniki, które migrują do serca i naczyń płucnych.
Pełny cykl rozwoju robaków sercowych trwa około 6-9 miesięcy. Dorosłe osobniki mogą osiągać nawet 30 cm długości i żyć w organizmie psa przez kilka lat, powodując stopniowe uszkodzenie serca i płuc.
Gdzie występują robaki sercowe?
Dirofilarioza sercowa jest szczególnie powszechna w ciepłych i wilgotnych regionach, gdzie występuje dużo komarów. Występuje głównie w:
- Stanach Zjednoczonych (Floryda, Teksas, Kalifornia)
- Europie Południowej (Włochy, Hiszpania, Grecja)
- Azji i Ameryce Południowej
W ostatnich latach dirofilarioza zaczęła pojawiać się także w Polsce, zwłaszcza w regionach z dużą populacją komarów. Zmiany klimatyczne i globalizacja sprzyjają rozprzestrzenianiu się tego pasożyta.
Objawy dirofilariozy sercowej u psa
Objawy dirofilariozy zależą od liczby pasożytów oraz stopnia zaawansowania infekcji. Początkowo mogą być niezauważalne, ale z czasem zaczynają się nasilać.
1. Objawy łagodne (wczesne stadium choroby):
- Kaszel, zwłaszcza po wysiłku
- Szybsze męczenie się podczas spacerów
- Spadek kondycji i osłabienie
2. Objawy zaawansowanej dirofilariozy:
- Przewlekły, mokry kaszel
- Trudności w oddychaniu (duszność)
- Apatia i brak apetytu
- Spadek masy ciała
- Powiększenie brzucha z powodu nagromadzenia płynu (wodobrzusze)
- Omdlenia
3. Krytyczne stadium choroby – zespół żyły głównej:
- Nagłe osłabienie
- Bladość dziąseł
- Przyspieszony oddech
- Ostra niewydolność serca
W najcięższych przypadkach dirofilarioza może prowadzić do nagłej śmierci psa w wyniku zatoru płucnego lub ostrej niewydolności serca.
Diagnostyka
Wczesne wykrycie robaków sercowych jest kluczowe dla skutecznego leczenia. Diagnostyka obejmuje:
- Testy serologiczne – wykrywają antygeny robaków sercowych we krwi psa.
- Badanie mikroskopowe krwi – pozwala zidentyfikować mikrofilarię.
- RTG klatki piersiowej – ocenia stopień uszkodzenia serca i płuc.
- USG serca (echokardiografia) – umożliwia wykrycie dorosłych pasożytów w naczyniach i komorach serca.
Leczenie robaków sercowych
Leczenie dirofilariozy jest skomplikowane i ryzykowne, ponieważ zabicie dorosłych pasożytów może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak zatory płucne. Proces terapii obejmuje kilka etapów.
1. Stabilizacja stanu psa
- W zaawansowanych przypadkach konieczna jest hospitalizacja.
- Podaje się leki na serce i płuca w celu złagodzenia objawów.
2. Eliminacja dorosłych robaków
- Podaje się melarsominę – lek zabijający dorosłe pasożyty.
- Leczenie trwa kilka tygodni i wymaga ścisłego monitorowania.
3. Eliminacja mikrofilarii
- Stosuje się leki przeciwpasożytnicze (iwermektyna, milbemycyna).
- Należy regularnie badać krew psa w celu monitorowania postępów terapii.
4. Rekonwalescencja
- Po leczeniu pies powinien unikać wysiłku fizycznego przez co najmniej 2-3 miesiące.
- Konieczne są regularne wizyty u weterynarza.
W zaawansowanych przypadkach, gdy pasożyty powodują zatory w sercu i tętnicach płucnych, konieczna może być chirurgiczna ekstrakcja robaków.
Jak zapobiegać dirofilariozie sercowej?
Profilaktyka jest najlepszym sposobem ochrony psa przed zakażeniem robakami sercowymi. Obejmuje ona:
- Podawanie leków profilaktycznych
- Iwermektyna, milbemycyna, moksydektyna lub selamektyna stosowane co miesiąc.
- Leki eliminują larwy pasożytów, zanim zdążą się rozwinąć.
- Unikanie ukąszeń komarów
- Stosowanie repelentów przeciw komarom.
- Unikanie spacerów o świcie i zmierzchu, gdy komary są najbardziej aktywne.
- Utrzymywanie moskitier w domu.
- Regularne testy krwi
- Psy w rejonach endemicznych powinny być testowane co najmniej raz w roku.
Dirofilarioza sercowa to niezwykle groźna choroba, która w skrajnych przypadkach prowadzi do śmierci psa. Kluczowe znaczenie ma profilaktyka oraz wczesne wykrycie pasożytów poprzez regularne badania krwi. Właściciele psów powinni unikać ryzykownych sytuacji, w których zwierzę może zostać ukąszone przez zakażonego komara, oraz stosować leki zapobiegawcze zgodnie z zaleceniami weterynarza. Im wcześniej choroba zostanie wykryta, tym większe są szanse na skuteczne leczenie i powrót psa do zdrowia.