Wydzielina z oka to częsta przypadłość, która może mieć wiele przyczyn, od błahych podrażnień po poważniejsze infekcje i stany zapalne. Jest to naturalna reakcja organizmu na różne czynniki drażniące lub patogeny. Pojawia się w formie łez, ropnych krostek, gęstej substancji o żółtawym zabarwieniu lub przejrzystego śluzu. W zależności od przyczyny, wydzielina może być związana z bólem, swędzeniem, zaczerwienieniem czy nadwrażliwością na światło. W artykule przedstawimy najczęstsze przyczyny wydzieliny z oka, towarzyszące objawy oraz skuteczne metody leczenia i profilaktyki.
Funkcja wydzieliny w oku
Oczy w naturalny sposób wytwarzają łzy oraz niewielką ilość wydzieliny, która pomaga w utrzymaniu ich odpowiedniego nawilżenia i ochronie przed zanieczyszczeniami. Gruczoły łzowe wydzielają łzy, które tworzą film łzowy na powierzchni oka. Ten film ma za zadanie nawilżać oko, usuwać zanieczyszczenia i dostarczać składników odżywczych.
W normalnych warunkach wydzielina jest przejrzysta, a jej ilość nie jest zauważalna. Problem pojawia się wtedy, gdy ilość wydzieliny jest nadmierna, zmienia swoją konsystencję lub zabarwienie. Może to świadczyć o podrażnieniu lub rozwijającej się infekcji.
Przyczyny wydzieliny z oka
- Zapalenie spojówek
Zapalenie spojówek jest jedną z najczęstszych przyczyn wydzieliny z oka. Może mieć charakter wirusowy, bakteryjny lub alergiczny.
- Zapalenie bakteryjne charakteryzuje się gęstą, żółtawą lub zielonkawą wydzieliną, która skleja powieki, zwłaszcza rano.
- Zapalenie wirusowe powoduje wodnistą i przejrzystą wydzielinę, często towarzyszy mu zaczerwienienie oraz uczucie piasku pod powiekami.
- Zapalenie alergiczne wywołuje przezroczystą wydzielinę, intensywne swędzenie oraz łzawienie.
- Zespół suchego oka
Suchość oka, wynikająca z niewystarczającej produkcji łez lub ich złej jakości, powoduje nadmierne podrażnienie i wydzielanie gęstszego śluzu. Jest to mechanizm obronny organizmu mający na celu ochronę powierzchni oka. - Infekcje grzybicze i pasożytnicze
Choć rzadziej spotykane, infekcje grzybicze mogą powodować gęstą i białawą wydzielinę z oka. Pasożyty, takie jak nużeńce, również mogą wywołać stan zapalny powiek i towarzyszącą mu wydzielinę. - Jęczmień i gradówka
Jęczmień to ostre zapalenie gruczołów łojowych powieki, które prowadzi do powstawania bolesnego guzka. Wydzielina pojawia się w wyniku gromadzenia się bakterii i nagromadzenia ropy. Gradówka natomiast jest przewlekłym stanem zapalnym, który może powodować niewielką ilość wydzieliny. - Zablokowanie kanałów łzowych
U niemowląt oraz dorosłych może dojść do zablokowania kanalików łzowych, co prowadzi do nadmiernego gromadzenia się łez oraz wydzieliny. W takim przypadku może pojawić się infekcja bakteryjna. - Podrażnienia chemiczne i mechaniczne
Kontakt z dymem, kurzem, kosmetykami, chlorowaną wodą lub ciałami obcymi może prowadzić do podrażnienia spojówek, a w efekcie do nadmiernej produkcji wydzieliny. - Choroby powiek
Zapalenie brzegów powiek (blepharitis) jest schorzeniem, które prowadzi do gromadzenia się wydzieliny na linii rzęs. Może być ono spowodowane infekcją bakteryjną lub przewlekłym stanem zapalnym. - Owrzodzenie rogówki
Jest to poważna infekcja rogówki, która może prowadzić do pogorszenia widzenia i powstawania gęstej wydzieliny. Przyczyną są zazwyczaj bakterie, wirusy lub urazy mechaniczne.
Objawy towarzyszące wydzielinie z oka
Wydzielina z oka rzadko występuje jako jedyny objaw. W zależności od przyczyny, mogą jej towarzyszyć:
- zaczerwienienie oka,
- uczucie swędzenia lub pieczenia,
- nadmierne łzawienie,
- ból oka lub dyskomfort,
- sklejenie powiek, zwłaszcza po nocy,
- nadwrażliwość na światło,
- obrzęk powiek,
- zaburzenia widzenia.
Jeżeli objawy utrzymują się przez kilka dni, nasilają się lub pojawia się ból, należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem okulistą.
Diagnostyka przyczyny wydzieliny z oka
W celu postawienia diagnozy lekarz okulista przeprowadza wywiad medyczny oraz badanie oka za pomocą lampy szczelinowej. W przypadku podejrzenia infekcji bakteryjnej lub grzybiczej może być konieczne pobranie próbki wydzieliny do badania mikrobiologicznego. Dzięki temu można określić rodzaj patogenu i wdrożyć odpowiednie leczenie.
Metody leczenia wydzieliny z oka
Leczenie zależy od przyczyny problemu i może obejmować:
- Leki przeciwbakteryjne
W przypadku infekcji bakteryjnych stosuje się antybiotyki w postaci kropli lub maści do oczu. Należy stosować je zgodnie z zaleceniami lekarza, aby uniknąć nawrotu infekcji. - Leki przeciwwirusowe
W zapaleniu spojówek o podłożu wirusowym leczenie ma zwykle charakter objawowy. W cięższych przypadkach, np. w zakażeniu wirusem opryszczki, stosuje się leki przeciwwirusowe. - Leki przeciwalergiczne
W przypadku alergii stosuje się krople przeciwhistaminowe, które zmniejszają swędzenie i łzawienie. - Oczyszczanie oczu
Wydzielinę z oczu należy delikatnie usuwać za pomocą jałowego gazika nasączonego przegotowaną wodą lub solą fizjologiczną. - Sztuczne łzy
W przypadku zespołu suchego oka stosuje się krople nawilżające, które pomagają w utrzymaniu odpowiedniego poziomu nawilżenia. - Leczenie chirurgiczne
W przypadku zablokowania kanalików łzowych może być konieczny zabieg udrażniający.
Jak zapobiegać wydzielinie z oka?
Aby zminimalizować ryzyko wystąpienia wydzieliny z oka, warto przestrzegać kilku zasad:
- unikać dotykania oczu brudnymi rękami,
- dbać o higienę okolic oczu,
- regularnie wymieniać soczewki kontaktowe i unikać ich noszenia podczas infekcji,
- stosować okulary ochronne w miejscach narażonych na kurz lub chemikalia,
- unikać alergenów w przypadku skłonności do alergii,
- w przypadku pracy przy komputerze stosować przerwy i krople nawilżające.
Wydzielina z oka to problem, którego nie należy bagatelizować. Choć w wielu przypadkach jest związana z łagodnym podrażnieniem lub przejściową infekcją, może być również objawem poważniejszych schorzeń wymagających specjalistycznego leczenia. Kluczowe znaczenie ma szybka diagnoza i odpowiednia terapia, aby zapobiec powikłaniom. Dbanie o higienę oczu i regularne wizyty u okulisty to najlepszy sposób na utrzymanie zdrowia narządu wzroku.